Sơ đồ số xe ô tô: Tìm hiểu về 4 loại hộp số phổ biến nhất

Bạn có biết sơ đồ số xe ô tô là gì? Sơ đồ số xe ô tô là cách thể hiện các cấp số của hộp số, một bộ phận quan trọng trong hệ thống truyền động của xe. Hộp số có nhiệm vụ chuyển đổi mô-men xoắn từ động cơ sang bánh xe, giúp xe có thể di chuyển ở các tốc độ khác nhau. 

Trên thị trường hiện nay, có 4 loại hộp số phổ biến nhất là hộp số vô cấp CVT, hộp số ly hợp kép DCT, hộp số sàn và hộp số tự động truyền thống. Bài viết này,  Isuzu Vân Nam sẽ giúp bạn tìm hiểu về các loại hộp số này, cũng như so sánh ưu nhược điểm của chúng.

Giới thiệu về sơ đồ số xe ô tô

Sơ đồ số xe ô tô là biểu tượng được in trên cần số hoặc màn hình điều khiển của xe, cho biết các cấp số và chế độ hoạt động của hộp số. Sơ đồ số xe ô tô có thể khác nhau tùy theo loại hộp số và nhà sản xuất, nhưng thường có các ký hiệu chung sau:

• P: Đậu xe (Parking). Khi chọn P, bánh xe sẽ bị khóa lại và không thể di chuyển. P được dùng khi đỗ xe hoặc khởi động xe.
• R: Lùi xe (Reverse). Khi chọn R, xe sẽ di chuyển ngược lại. R được dùng khi lùi xe hoặc quay đầu xe.
• N: Trạng thái tự do (Neutral). Khi chọn N, bánh xe sẽ không bị khóa lại và có thể di chuyển do lực kéo hoặc đẩy. N được dùng khi dừng xe tạm thời hoặc khi cần phải đẩy hoặc kéo xe.
• D: Số tiến (Drive). Khi chọn D, xe sẽ di chuyển tiến lên. D được dùng khi lái xe bình thường trên các cung đường.
• Các số 1, 2, 3,…: Các cấp số tiến. Khi chọn các cấp số này, xe sẽ di chuyển tiến lên với một tỉ số truyền nhất định. Các cấp số này được dùng khi leo dốc, xuống dốc, vượt qua các địa hình khó khăn hoặc khi muốn tăng tốc nhanh.

Sơ đồ số xe ô tô: Hộp số vô cấp CVT

Hộp số vô cấp CVT (Continuously Variable Transmission) là loại hộp số không có các cấp số rời rạc mà chỉ có một tỉ số truyền liên tục từ thấp đến cao. Hộp số CVT sử dụng hai bánh răng tròn có kích thước có thể thay đổi và một dây curoa để truyền lực từ động cơ sang bánh xe. 

Sơ đồ số xe ô tô sử dụng hộp số CVT thường có các ký hiệu sau:

• P, R, N, D: Giống như các loại hộp số khác.
• L: Số thấp (Low). Khi chọn L, xe sẽ di chuyển với tỉ số truyền thấp nhất, giúp tăng mô-men xoắn và lực kéo. L được dùng khi leo dốc, xuống dốc hoặc khi muốn tăng tốc nhanh.
• S: Số thể thao (Sport). Khi chọn S, xe sẽ di chuyển với tỉ số truyền cao hơn bình thường, giúp tăng công suất và hiệu suất. S được dùng khi muốn lái xe mạnh mẽ và nhanh nhạy hơn.
• +/-: Chế độ thủ công (Manual). Khi chọn +/-, người lái có thể tự chọn tỉ số truyền bằng cách bấm nút hoặc kéo cần số lên hoặc xuống. Chế độ này giúp người lái có cảm giác lái xe số sàn và kiểm soát xe tốt hơn.

Sơ đồ số xe ô tô: Hộp số ly hợp kép DCT

Hộp số ly hợp kép DCT (Dual Clutch Transmission) là loại hộp số sử dụng hai ly hợp để điều khiển hai trục cơ khí riêng biệt cho các cấp số chẵn và lẻ. Hộp số DCT có thể chuyển số nhanh chóng và liền mạch, giúp tăng hiệu suất và giảm tiêu hao nhiên liệu. Hộp số DCT có thể hoạt động ở chế độ tự động hoặc thủ công.

Sơ đồ số xe ô tô sử dụng hộp số DCT thường có các ký hiệu sau:

• P, R, N, D: Giống như các loại hộp số khác.
• M: Chế độ thủ công (Manual). Khi chọn M, người lái có thể tự chọn cấp số bằng cách bấm nút hoặc kéo cần số lên hoặc xuống. Chế độ này giúp người lái có cảm giác lái xe số sàn và kiểm soát xe tốt hơn.
• +/-: Chế độ thủ công (Manual). Khi chọn +/-, người lái có thể tự chọn cấp số bằng cách bấm nút hoặc kéo cần số lên hoặc xuống. Chế độ này giúp người lái có cảm giác lái xe số sàn và kiểm soát xe tốt hơn.

Sơ đồ số xe ô tô: Sơ đồ số sàn

Sơ đồ số sàn là loại sơ đồ số truyền thống, sử dụng một ly hợp để ngắt kết nối động cơ với hộp số và một cần số để chọn các cấp số rời rạc. Sơ đồ số sàn yêu cầu người lái phải vận hành cả hai bàn chân và một tay để điều khiển xe. Sơ đồ số sàn cho phép người lái có quyền kiểm soát cao nhất về xe, nhưng cũng đòi hỏi kỹ năng và kinh nghiệm cao.

Sơ đồ số xe ô tô sử dụng sơ đồ số sàn thường có các ký hiệu sau:

• R: Số lùi (Reverse). Khi chọn R, xe sẽ di chuyển ngược lại. R được dùng khi lùi xe hoặc quay đầu xe.
• N: Số mo (Neutral). Khi chọn N, bánhxe sẽ không bị khóa lại và có thể di chuyển do lực kéo hoặc đẩy. N được dùng khi dừng xe tạm thời hoặc khi cần phải đẩy hoặc kéo xe.
• Các số 1, 2, 3,…: Các cấp số tiến. Khi chọn các cấp số này, xe sẽ di chuyển tiến lên với một tỉ số truyền nhất định. Các cấp số này được dùng khi leo dốc, xuống dốc, vượt qua các địa hình khó khăn hoặc khi muốn tăng tốc nhanh.

Sơ đồ số xe ô tô: Sơ đồ số tự động truyền thống

Sơ đồ số tự động truyền thống là loại sơ đồ số sử dụng một hộp số tự động để chọn các cấp số rời rạc một cách tự động, dựa trên tốc độ và lực kéo của xe. Hộp số tự động sử dụng một bộ chuyển đổi mô-men để kết nối động cơ với hộp số và một bộ van điện từ để điều khiển các cấp số. 

Sơ đồ số xe ô tô sử dụng sơ đồ số tự động truyền thống thường có các ký hiệu sau:

• P, R, N, D: Giống như các loại hộp số khác.
• 3, 2, 1: Các cấp số tiến. Khi chọn các cấp số này, xe sẽ di chuyển tiến lên với một cấp số cố định, không tự động chuyển sang cấp số cao hơn. Các cấp số này được dùng khi leo dốc, xuống dốc, vượt qua các địa hình khó khăn hoặc khi muốn tăng tốc nhanh.

So sánh ưu nhược điểm của các sơ đồ số xe ô tô

Các loại sơ đồ số xe ô tô có những ưu nhược điểm khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và sở thích của người lái. Dưới đây là bảng so sánh tổng quan về các loại sơ đồ số xe ô tô:

Loại sơ đồ số	Ưu điểm	Nhược điểm
Sơ đồ số vô cấp CVT	Tiết kiệm nhiên liệu; Giảm rung động; Điều chỉnh tỉ số truyền linh hoạt	Giảm hiệu suất; Âm thanh kêu cao; Chi phí bảo dưỡng cao
Sơ đồ số ly hợp kép DCT	Chuyển số nhanh và liền mạch; Tăng hiệu suất và công suất; Tiết kiệm nhiên liệu	Chi phí cao; Phức tạp và khó bảo dưỡng; Không phù hợp với các địa hình gập ghềnh
Sơ đồ số sàn	Kiểm soát xe tốt nhất; Tăng hiệu suất và công suất; Chi phí thấp	Đòi hỏi kỹ năng và kinh nghiệm cao; Mệt mỏi khi lái xe; Tiêu hao nhiên liệu nhiều
Sơ đồ số tự động truyền thống	Dễ lái xe; Thích hợp với nhiều địa hình; Phổ biến và dễ bảo dưỡng	Giảm hiệu suất và công suất; Tăng tiêu hao nhiên liệu; Chuyển số không mượt

Kết luận

Sơ đồ số xe ô tô là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng vận hành và hiệu quả của xe. Các loại sơ đồ số xe ô tô có những đặc điểm, ưu nhược điểm và cách sử dụng khác nhau. Người lái cần phải hiểu rõ về các loại sơ đồ số xe ô tô để có thể chọn loại phù hợp với nhu cầu và sở thích của mình. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về sơ đồ số xe ô tô.Bên cạnh đó, Isuzu Vân Nam có hỗ trợ tư vấn để khách hàng mua dòng  xe tải Isuzu 1.9 tấn .